-
1 ваксить
-
2 валяный
-
3 великий
-ая; -ое1) бөек2) бик зур3) ( просторный) зур, артык иркен•- велика важность!
- великие державы
- великое множество -
4 впору
нареч.1) таман гына, чак кына2) в знач. сказ.; с неопр.; разг. ( только и остаётся) мөмкин, бик мөмкин; бик вакыт -
5 вытачать
-
6 драный
-
7 истасканный
-
8 на
I предлог1) с вин. п. (при обознач. действия, направленного на поверхность или внешнюю сторону предмета)...га, өстенә2) с вин. п. (при обознач. лиц, организаций, на к-рые возлагается ответственность, работа и т. п.)...га, өстенә3) с вин. п. (при обознач. места, на к-рое направлено действие)...гапойти на завод — заводка бару; заводка эшкә керү
4) с вин. п. (по направлению, в сторону)...га,...га табаидти на голос — тавыш ишетелгән якка таба бару; тавышка таба бару
окна на восток — тәрәзәләр көнчыгышка таба [карый]
дверь на улицу — ишек урамга таба [карый]
5) с вин. п. (при обознач. соприкоснсвения, столкновения)...ганаткнуться на кого-л. в темноте — караңгыда кемгә дә булса барып бәрелү
6) с вин. п. (при указ. срока, времени)...та,...нена зиму — кышка, кыш айларына
на этот раз — бу юлы, бу очракта
со дня на день — бүген-иртәгә, тиз арада, тиз вакыт эчендә
7) с вин. п. (с какой целью, для чего-л.)...га8) с вин. п. (при обозначении цели, назначения)...лык9) разг.; с вин. п. (при обознач. специальности, профессии)...лыккаучиться на слесаря — слесарьлыкка уку;
10) с вин. п. (для, ради)...га, өчен11) с вин. п. (с сущ. "лад", "манера", "образец")...ча, буенча12) с вин. п. (при обознач. предмета, являющегося орудием действия)...га13) с вин. п. (при обознач. количества, меры)...га14) с вин. п. (при умножении, делении)...га15) с предл. п. (на вопрос "где")...да, өстендә16) с предл. п. (при обознач. лиц, предметов, одетых, облачённых во что-л.)...өстендә,...өстенә17) с предл. п. (при обознач. области, сферы деятельности)...да18) с предл. п. (при указ. на положение, состояние)...да булусостоять на чьём-л. иждивении — берәүнең тәрбиясендә тору
19) с предл. п. (при обозначении времени, срока)...да20) с предл. п. (в нек-рых устойчивых сочет.)...гандана ходу — барганда, барган шәпкә
21) с предл. п. (при обознач. предмета, являющегося нижней или внутренней частью чего-л.)...лы,...эчле22) с предл. п. (при обознач. средств передвижения)...да,...белән23) с предл. п. (при посредстве, с помощью чего-л.)...да24) с предл. п. (при обознач. вещества, к-рое входит в состав чего-л.)...га эшләнгән,...да эшләнгән,...лы,... кушып (катнаштырып) эшләнгән•- сорвать зло II частицамәна, возьми — мә, ал
- на-поди -
9 на-
1) фигыльләр ясый; аның мәгънәләре татар теленә түбәндәгечә тәрҗемә ителәа) "бәрелү" фигыле ярдәмендәб) "өстенә", "күп булып", "бик күп" сүзләре ярдәмендә яки төп фигыльне тәрҗемә итү юлы беләннамёрзнуть — [өстенә] кату, күп булып кату
насохнуть — [өстенә] ябышып кибү
в) "берникадәр", "күп итеп", "бик күп" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендәнабрать ягод — ( берникадәр) җиләк җыю
настирать белья — ( берникадәр) кер юып кую
г) "бик яхшы", "бик әйбәт", "яхшылап", "әйбәтләп", "яхшы гына", "әйбәт кенә" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендәд) "-ся" кисәкчәле фигыльләр белән килгәндә, "туйганчы" сүзе яки "...ып тую" формасы ярдәмендәнаговориться — туйганчы сөйләшү, сөйләшеп тую
наслушаться — туйганчы тыңлау, тыңлап тую
е) "акрын гына" сүзләре ярдәмендәз) фигыльнең тәмамланган төр формасын ясаганда, төп фигыль белән яисә "чыгару" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә тәрҗемә ителәнапечатать — бастыру, бастырып чыгару
2) сыйфатлар ясый: бу очракта аның мәгьнәләре изафә ярдәмендә яки "...га тага (тагыла) торган", "...га элә (эленә) торган" сүзләре белән белдереләнагрудный — күкрәк...ы, күкрәккә тага торган
3) исемнәр ясыйнарукавник — җиңсә, беләксә
набалдашник — сакма, таяк чукмары, таяк башы
накрепко — нык итеп, ныклап; катгый рәвештә, кискен рәвештә
настрого — каты итеп, катгый рәвештә
насухо — коп-коры итеп, коп-коры булганчы, корытканчы
-
10 надеться
-
11 наследить
сов.; разг.(чем и без доп.) эз калдыру, таптап пычрату -
12 начистить
сов.1) (что, чего) (берникадәр) арчү, арчып кую, арчып әзерләп кую2) ( что), разг. яхшылап (әйбәтләп) чистарту, тазарту, чистартып (тазартып) куюначистить сапоги — итекләрне яхшылап чистартып кую (тазартып һ.б.ш.)
-
13 прилипнуть
-
14 промазать
-
15 промокать
-
16 прохудиться
-
17 рантовый
-
18 раскиснуть
сов.1) әчү, әчеп кабару, әчеп чыгу; күпчү2) ( разбухнуть) җебү, җебенү; бүртү, бүртенү3) ( о дороге) изелү, баткакка әйләнү4) перен. мәлҗерәү, мәлҗерәп тешу, мәлҗү, әлсерәү; җебеп төшү -
19 растоптаться
сов.; прост.киелә-киелә [киюдән] иркенәю (киңәю) -
20 стащить
сов.2) ( что), разг. (одежду, обувь с кого-л.) салдырып алу, тартып салдырып алу; ( с себя) салып ташлау3) ( кого-что) (переместить) сөйрәп (өстерәп) төшерү, тартып илтү, тартып илтеп төшерү4) ( кого-что) ташу, ташып кую
- 1
- 2
См. также в других словарях:
итек-читек — Итекләр һәм читекләр, гомумән озын кунычлы аяк киемнәре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сую — (СУЕЛУ) (СУЙДЫРУ) – 1. Бугаз кисеп, канны агызып үтерү. Гомумән, үткен корал белән чәнчеп, кадап үтерү 2. Кан чыгар дәрәҗәдә ышкып кырдыру, яралау, чиләндерү (тәнне) итекләр үкчәне суйган 3. күч. Иң җаваплы, хәлиткеч бер вакытта тоткарлык һ. б.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
